Učesnici su prvog dana imali priliku da se upoznaju sa nastankom i delovanjem različitih paravojnih jedinica (Škorpioni, JATD, Beli Orlovi, Žute Ose itd.) kao i njihovom vezom sa MUP Srbije, JNA kao i Službom državne bezbednosti Srbije. Najpre, grupa mladih ljudi iz Vrnjačke Banje, Čačka, Mitrovice, Novog Sada, Niša i Beograda imala je priliku da prođe kroz dokumente kao što su stenografske beleške sa sastanka Slobodana Miloševića sa predsednicima opština u Srbiji od 16. marta 1991. godine na kome je prvi put pomenuto osnivanje rezernog sastava policije kao i kroz izveštaj ekspertske grupe UN-a za bivšu Jugoslaviju iz 1994. godine u kome se detaljnije navodi delovanje paravojnih jedinica.
U tekstu “Kratka istorija paravojnih jedinica u postjugoslovenskim ratovima 1991-1995”, Dejan Anastasijević navodi delove pomenutog izveštaja prema kome na teritoriji bivše Jugoslavije su delovale 82 paravojne grupe, od kojih su 55 bile srpske, 13 hrvatske, a 14 bošnjačke. Prema istom izveštaju: “Paravojne organizacije postoje u nekoliko oblika. Neke grupe su visoko organizovane i operišu na više poprišta u sadejstvu sa regularnim vojnim snagama. Druge su labavo organizovane i deluju samostalno u jednom selu od prilike do prilike. Neke su nastale pre izbijanja sukoba, neke naknadno, dok su neke formirane prema trenutnim potrebama. U njihov sastav su ulazili pripadnici regularne vojske, policije, Teritorijalne odbrane, lokalni civili, povratnici iz inostranstva i stranci. Prema nekim izveštajima, u njih su uključeni i kriminalci, koji su oslobođeni izdržavanja kazne kako bi bili ukljućeni u ove grupe”.
Pored toga, učesnici su imali prilike da gledaju prvi deo dokumentarnog serijala Filipa Švarma “Jedinica” koji je nastao u koprodukciji nedeljnika VREME i RTV B92 kako saznali o fazi osnivanja paravojski što se odlično vidi u genezi nastanka JSO. Takođe, učesnici su gledali film “Šakali”, o jedinici čiji deo pripadnika je optužen (drugostepeni postupak u toku) za ratne zločine na Kosovu (Ćuška, Ljubenić, Pavljan i Zahač).
U drugom danu, prvo predavanje je održala Milica Stojanović, novinarka Balkanske istraživačke mreže (BIRN), o suđenju bivšim šefovima Službe državne bezbednosti Srbije Jovici Stanišiću i Frenkiju Simatoviću pred MKSJ čiji ponovljeni postupak je u toku.
Prema prvoj optužnici (2003, revidirana 2008. godine) Stanišiću i Simatoviću stavlja se na teret udruženi zločinački poduhvat u kome su zajedno sa drugim pripadnicima Republike Srpske Krajine, Republike Srpske i Srbije imali za cilj da prisilno i trajno uklone većinu nesrba, prvenstveno Hrvata, bosanskih Muslimana i bosanskih Hrvata, s velikih područja Hrvatske i BiH putem činjenja krivičnih dela progona, ubistva, deportacije i nehumanih dela (prisilna premeštanja).
Milica Stojanović je pojasnila ulogu ovog dvojca prema optužnici kao i prema toku suđenja u prvom kao i u ponovljenom postupku. To se pre svega odnosi na:
- Kanale veza među ključnim učesnicima u UZP u Beogradu, na konkretnim područjima i na lokalnom nivou, i između njih;
- Formiranje specijalnih jedinica DB Srbije i drugih srpskih snaga koje su učestvovale u zločinima u Hrvatskoj i BiH;
- Finansiranje, obuka, logistička podrška za specijalne jedinice DB Srbije i druge srpske snage; neprekidno slanje snaga, bez upućivanja da se uzdrže od protivpravnih dela i popuna snaga koje su činile zločine;
Zatim je predavanje održao Marko Milosavljević iz Inicijative mladih za ljudska prava o delovanju i zločinima Srpske dobrovoljačke garde.
On je predstavio razvoj i delovanje jedinice, kroz veze sa Službom državne bezbednosti, kao i periode ratovanja u Hrvatskoj i BiH uz izlaganje o nekažnjivosti u sudskim procesima prema članovima SDG koji su učestovali u zločinima od Dalja, Bjeljine, Zvornika do Sanskog Mosta.
Poslednje predavanje održala je Jovana Kolarić, istraživačica Fonda za humanitarno pravo, koja je predstavila delovanje Srpske radikalne stranke kroz njeno paravojno i političko delovanje od 1990. godine (od nastanka Srpskog četničkog pokreta). Ona je predstavila faze regrutacije, delovanja kroz ratne/ krizne štabove, slučajeve ratovanja i zločina u kojima su učestovali članovi SRS u Hrvatskoj kao i Vojvodini kao i njihovu ulogu u preuzimanju opština u BiH što je bio deo strateških ratnih ciljeva Republike Srpske.
