Analiza pred vama sadrži pregled sadržaja 16 udžbenika iz istorije, devet za osnovnu školu i sedam udžbenika za gimnazije i srednje škole, koji tematizuju period raspada Jugoslavije tokom devedesetih godina 20. veka odnosno oružane sukobe u Sloveniji, Hrvatskoj, Bosni i Hercegovini, Kosovu i period NATO bombardovanja.
Fokus analize je na ratnim zločinima, prostoru koje činjenice utvrđene pred domaćim i međunarodnim sudovima imaju ili ne u užbenicima istorije. Sadržaj analize je podeljen prema predratnim i ratnim periodima, a posebno su obrađeni sadržaji udžbenika koji se se tiču genocida u Srebrenici, zločina tokom operacije “Oluja” i prikazivanju ličnih sećanja ljudi koji su imali ratno iskustvo bilo kao žrtve, svedoci ili su učestvovali u spašavanju drugih ljudi tokom rata.
Analiza pokazuje da je neravnoteža u prikazivanju podataka o stradanjima stanovništva u zavisnosti kojoj naciji pripadaju i dalje je prisutna, ali u nešto manjoj meri kada su u pitanju žrtve Hrvati i/ili Bošnjaci – u nekim slučajevima žrtve iz ta dva naroda se spominju, uglavnom u kontekstu ukupnog broja stradalih, ili u kontekstu zločina koji su bili toliko masovni da nije bilo moguće izbeći njihovo stradanje, kao što je slučaj za genocidom u Srebrenici.
Jedan od nalaza analize je i da se u odnosu na prethodne analize udžbenika istorije nije promenio odnos istoričara u Srbiji prema kosovskim Albancima – ako se njihovo stradanje uopšte i spominje, navodi se u kontekstu smrti kao teroriste/pripadnika OVK u borbama sa srpskim snagama bezbednosti (kao u slučaju Adema Jašarija) ili ako su stradali od NATO bombi, kada se stidljivo spominju stradali albanski civili sa Kosova, uglavnom žene, deca i starci.
Analizu “Ratovi devedesetih u udžbenicima istorije u Srbiji” možete pročitati ovde.
Analiza “Ratovi devedesetih u udžbenicima istorije u Srbiji” finansirana je je od strane Evropske unije. Sadržaj izveštaja je isključivo odgovornost Inicijative mladih za ljudska prava i ne odražava nužno stavove Evropske unije.
