Të dielën më 1 Shtator në qytetin gjerman të Achenit, Nisma e të Rinjve për të Drejtat e Njeriut dhe Gjyshet Kundër të Djathtës Ekstreme (Omas Gegen Rechts) u nderuan me Çmimin e Paqes të Achenit.

Emrat e shoqatave dhe organizatave që morën çmimin këtë vit u shpallën më 15 Maj 2024. Që nga viti 1988, Çmimi i Paqes i Achenit është ndarë nga një nismë qytetare e banorëve të Achenit. Ky çmim bazohet në besimin se paqja është më shumë sesa thjesht mungesa e luftës. Çdo vit, ai nderon organizata që punojnë pa u lodhur për të ndërtuar paqe në komunitetet e tyre duke luftuar diskriminimin, dhunën dhe armiqësinë.

Organizatorët e Achenit mbajtën një konferencë për shtyp ku fituesit e çmimeve folën për mediat para ceremonisë dhe më pas organizuan një tur të pikave të rëndësishme të Achenit. Grupi vizitoi Katedralen dhe Bashkinë, ku kryetarja e bashkisë së Achenit, Sibylle Keupen—e cila është gruaja e parë që mban këtë post që nga themelimi i tij në vitin 1815—u shprehu një mirëseardhje të ngrohtë.

Ceremonia e hapjes përfshinte një koncert të shkurtër, pasuar nga fjalimet e organizatorëve dhe kryetares së bashkisë së Achenit. Në fjalimin e saj, kryetarja theksoi rëndësinë e solidaritetit, lidhjes dhe mbështetjes për grupet që punojnë pa u lodhur për të bashkuar njerëzit në shoqëritë pas konflikteve. Ajo reflektoi mbi përvojën e Gjermanisë pas Luftës së Dytë Botërore dhe kujtoi audiencën për mësimet e rëndësishme nga e kaluara që na ndihmojnë të forcojmë demokracitë tona.

Organizatorët folën posaçërisht për ndalimet e paligjshme të drejtoreshës së YIHR-së, duke vënë në dukje se ndalimi më i fundit ndodhi gjatë udhëtimit të saj në Gjermani për të marrë këtë çmim paqeje, i cili ishte bërë publik. Veprimet represive të autoriteteve serbe ndaj mbrojtësve të të drejtave të njeriut gjithashtu u kritikuan nga Bundestagu gjerman. Anëtarët e parlamentit Boris Mijatović (Partia e Gjelbër Gjermane) dhe Thomas Hacker (Partia e Lirë Demokratike FDP) dënuan publikisht këto veprime.

Gjatë ceremonisë, u shfaqën video të shkurtra që tregonin punën e fituesve të çmimeve të këtij viti dhe gazetari Arne Semsrott ofroi një përmbledhje të shkurtër të organizatave të nderuara.

Sofija Todorović dhe Mila Pajić pranuan çmimin në emër të Nismës së të Rinjëve për të Drejtat e Njeriut.

“Është një nder i madh të jem këtu me ju sonte. Faleminderit për këtë njohje të rëndësishme në emër të të rinjve në të gjithë rajonin që e kanë bërë Iniciativën Rinore për të Drejtat e Njeriut atë që është për më shumë se 20 vjet,” tha Sofija Todorović, drejtoresha e YIHR në Serbi. Ajo theksoi rolin kritik të luftimit të nacionalizmit, i cili duhet të shoqërojë përpjekjet për të adresuar padrejtësitë e së kaluarës, pasi kjo është thelbësore për vendet e ish-Jugosllavisë dhe Ballkanit Perëndimor për të ndërtuar shtete ku paqja dhe demokracia ecin krah për krah.

“Ky çmim u përket të gjithë aktivistëve dhe aleatëve tanë; lufta për paqe është një betejë e të gjitha gjeneratave. Rajoni ynë, si gjeografikisht ashtu edhe historikisht, është pjesë e Evropës dhe YIHR mbështet fuqishëm procesin e anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Për ne, Evropa përfaqëson më shumë sesa thjesht një koleksion shtetesh; është një projekt paqeje i bazuar në vlera të përbashkëta.”

Mila Pajić, një asistente programi dhe aktiviste, theksoi se ky çmim është për të gjithë aktivistët e rinj që së bashku me YIHR përpiqen për një shoqëri ku mbizotëron solidariteti dhe jo urrejtja. Ajo vuri në dukje se në një regjim autoritar mund të jetë sfiduese të mbahen vlerat e pajtimit dhe besimit, por ka të rinj në rajon që nuk kanë frikë të deklarojnë me guxim: “Unë jam për paqe.”

Jutta Shaikh, një anëtare e “Omas Gegen Rechts” komentoi mbi klimën aktuale politike në Gjermani dhe shprehu shqetësimin për rritjen e së djathtës ekstreme dhe rezultatet e zgjedhjeve të fundit në Gjermaninë Lindore. Ajo theksoi se qasjet nacionaliste nga partitë e së djathtës ekstreme mund të kërcënojnë pakicat dhe deklaroi: “Njerëzit nuk duhet të ndahen më kurrë bazuar në ngjyrën e lëkurës, origjinën, fenë ose identitetin gjinor—pakicat nuk duhet të përballen kurrë më me diskriminim.”

“Omas Gegen Rechts” mbetet e vendosur në misionin e tyre për të kundërshtuar përhapjen e urrejtjes. Ata shpesh marrin pjesë në protesta të mëdha kundër së djathtës ekstreme dhe organizojnë aktivitete të ndryshme për të edukuar të rinjtë për rreziqet e nacionalizmit dhe ndarjes. Regina Steffan, një nga anëtarët, shpjegoi në ceremoninë e Çmimit të Paqes të Achenit se “Omas Gegen Rechts” është një organizatë jopartiake që refuzon të gjitha format e ekstremizmit. “Ne ngremë zërat tanë kundër urrejtjes dhe dhunës; duam që fëmijët tanë të jetojnë në paqe,” tha ajo.

Lajmi për çmimin u mbulua nga mediat lokale të Achenit, si dhe nga shumë media të tjera në Gjermani. Së bashku me çmimin që përfshin një çmim monetar prej 2000 eurosh, YIHR do të përdorë fondet për aktivitetet e saj rajonale të paqes. Një regjistrim i plotë i ceremonisë është i disponueshëm në YouTube.